Yük konteyneri nedir?

Yük konteynerleri, emtiaların bir yerden başka bir yere taşımak için kullanılan güçlü metal sandıklardır. Genellikle çelikten yapılan bu sandıklar gönderinin boyutuna ve yapısına bağlı olarak özellikle sağlam olacak şekilde tasarlanır ve hizmete sunulur.
Konteynerler, 20'lik, 40'lık, 45'lik ve high cube yani yüksek hacimli olacak şekilde ebatlarına göre dizayn edilmektedir. Burada konteyner boyutları ve yapısı uluslararası standartlarla belirlenirken, taşınan malın niteliği de konteynerlerin oluşmasında kilit öneme sahiptir.

YÜK KONTEYNERLERİYLE TİCARET
Konteynerlerin yüklenmesinde temel iki husus mevcuttur. Bu paketleme yani yerleştirme türleri tam yük ve az yük olarak ikiye ayrılabilir.
Tam yükten kasıt; konteynerin iç hacmine bağlı olarak yüklerin dikkatlice istiflenmesi ve konteynerin içinin tam olarak doldurulmasıdır.
Az yükten kasıt ise, dolu bir konteynerin aldığı yüklerle aynı değere sahip fakat yükün yapısı gereği tam doluluğa uygun olmayan ürünlerin yüklenerek taşınmasıdır.
KONTEYNERİZASYON(KONTEYNERLEŞTİRME)
Dilimize İngilizceden geçen Konteynerizasyon kelimesi Konteynerleştirme olarak Türkçeleştirilebilir. Yük konteyneri taşımacılığı kavramını tam anlamıyla idrak edebilmek için 'konteynerleştirme' kelimesini bilmek gerekir. Konteynerleştirme, uluslararası standartlara göre tasarlanmış konteynerlerle yük taşıma anlamına gelmektedir. Konteynerleştirme, ihracatta yüklerin birimleştirilmesi işlemi olan ``konteyner dolum`` veya ``konteyner yükleme`` olarak da tanımlanmaktadır.
Konteynerler standart boyutlara sahiptir. Açılmadan yüklenebilir, boşaltılabilir ve istiflenebilir, uzun mesafelerde verimli bir şekilde taşınabilir. Tüm bu işlemlerin ardından varış alanına aktarılabilir. Taşıma sistemi mekanize olduğu için tüm nakliye süreci vinç ve forklift yardımıyla gerçekleştirilir.
Konteynerlerde en önemli konulardan biri de takip edilebilirliktir. Tüm konteynerler bilgisayarlı sistemler kullanılarak numaralandırılır ve takip edilir.
KONTEYNERLEŞTİRME TARİHİ
Konteynerleştirme faaliyetlerinin tarihi birkaç yüzyıl öncesine dayansa da son 50 yıllık sürece kadar dünyada tercih edilen bir yöntem olmadı. 2. Dünya Savaşı sonrası gelişen globalleşme kavramı belirli standartları da beraberinde getirdi.
Konteynerleştirme, çoğu gönderinin manuel olarak sınıflandırılmasını ve rıhtım ambarlarına olan ihtiyacı ortadan kaldırdı. Bu sistem ilk ortaya çıktığı zamanlarda, dökme yük taşımacılığı yapan binlerce işçiyi de yerinden etti. Bu sistem limanlardaki tıkanıklığı azaltırken nakliye süresini de önemli ölçüde azalttı. Bunun yanı sıra ürünün hasarlanma oranı ile hırsızlık olaylarında ciddi bir düşüş yaşandı.
KONTEYNERLERİN YAPISI
Konteynerler, çelik, elyaf takviyeli polimer, alüminyum veya bunların bir kombinasyonu gibi çok çeşitli malzemelerden üretilmektedir. Bakım ihtiyaçlarını en aza indirmek için hava koşullarına dayanıklı çelikten yapılmış konteynerler kullanılır.
YÜK KONTEYNERİ TAŞIMACILIĞI ÖNCESİ NASILDI?
Yük konteyneri taşımacılığının gelişmesinden ve yaygın kullanımından önce yükler, genellikle dökme tekniğiyle ve manuel biçimde elleçlenerek yüklenir ve boşaltılırdı. Tipik olarak mallar, fabrikadan bir araca yüklenir ve bir sonraki gemiyi beklemek üzere boşaltılıp depolanacakları bir liman deposuna götürülürdü. Gemi limana yanaştığında depolara yüklenmiş mallar, işçiler tarafından elleçlenerek gemilere yüklenirdi.
Gemiler limana yanaşmadan önce başka limanlara da gider, burada işlemler manuel devam ettiği için geminin her uğradığı liman ekstra gün kaybına neden olurdu. O dönemlerde çoklu taşıma ve gecikmeler, taşımacılık sektörünü maliyetli, zaman alıcı ve güvenilmez hale getirdi.
Yük konteyneri taşımacılığı süreci, 18. yüzyılın sonlarına doğru İngiltere'de kömür madenciliği bölgelerinde ortaya çıktı. 1766'da James Brindley, kömürleri madenden, Manchester'e taşıyabilmek için on ahşap konteynerli ve adına Starvationer verdiği sandıklar tasarladı.
1830'lu yıllara gelindiğinde, demiryolları, diğer ulaşım türlerine aktarılabilecek konteynerler taşımaya başladı. İngiltere'deki Liverpool ve Manchester demiryolu ağları bunlara örnek olarak gösterilebilir.
1840'lara gelindiğinde ahşap kutular yavaş yavaş yerini metal sandıklara bırakmaya başladı. 1900'lerin başında ise karayolu ve demiryolu arasındaki taşımacılık faaliyetleri için tasarlanmış kapalı konteyner kutuların kullanılmaya başladığı görüldü.
Dünyanın birçok bölgesinde konteynerlerin dizayn edilmeye ve kullanıma sunulmaya başladığı görüldü. İlk zamanlarda özellikle demiryolu taşımacılığında kullanılan konteynerler zamanla gemiler için de inşa edilmeye ve hizmete sunulmaya başladı. Şubat 1931'de ilk konteyner gemisi denize indirildi.
Konteynerleri taşımak için inşa edilen ilk gemiler, Londra ve Paris arasındaki lüks yolcu treni Golden Arrow/Fleche d'Or'un düzenli bağlantısı için 1926'da faaliyete geçmişti. Yolcu bagajlarının taşınması için dört konteyner kullanıldı.
Konteynerleştirmenin ilk 20 yılı boyunca birçok konteyner boyutu tasarlanıp hizmete sunuldu. Sadece ABD'de düzinelerce birbirinden farklı konteyner çeşidi mevcuttu.
Şuan kullanılan standart konteynerler uluslararası nakliye şirketleri, Avrupa demiryolları, ABD demiryolları ve ABD kamyon şirketleri arasındaki bir dizi uzlaşmadan sonra ortaya çıktı.
YÜK KONTEYNERİ TAŞIMACILIĞININ KULLANIMI
Yük konteyneri taşımacılığı, uluslararası ticaretin maliyetini büyük ölçüde azalttı ve emtiaların taşınma hızını artırdı. Burada belirlenen standartlar ve yaygın kullanım alanı dünyanın birçok bölgesindeki limanların ana yapısını değiştirdi.
Yük konteyneri taşımacılığı transferlerinden önce, 20 ila 22 denizciden oluşan mürettebat, bir geminin ambarında bireysel kargoları paketleme işini yürütürdü. Bu sistemin ortaya çıkmasının ardından işçiler devreden çıkartıldı ve meslek boyutu önemli ölçüde değişti.
Bir zamanlar ABD'de büyük öneme sahip olan San Francisco Limanı, yük konteyneri taşımacılığı sistemlerinin gelişmesiyle önemini kaybetti. Burada en önemli faktörlerden biri limanın konteyner istiflenecek yeterli alana sahip olmamasıydı. Ancak konteyner taşımacılığına uygun olan ancak komşu Oakland Limanı, ABD Batı Kıyısı'ndaki en büyük ikinci liman olarak ortaya çıktı.
Yük konteyneri taşımacılığının etkileri hızla denizcilik endüstrisinin ötesine taştı. Konteynerler, kamyon ve demiryolu taşımacılığı endüstrileri tarafından da hızla benimsendi. Bir zamanlar küçük sevkiyatlar yapan şirketler, bunları konteynerler halinde gruplandırmaya başladı.
Yük konteyneri taşımacılığının gelişmesiyle yük paketlenmesi de bu konteynerlere uygun hale getirildi.